روش های نوین تدریس

بلکه رسالت نظام های آموزشی را ایجاد تغییرات مطلوب در نگرش ها شناخت ها و در نهایت رفتار انسان ها دانسته اند. روش های نوین تدریس نیز به عنوان یکی از عوامل، به کمک این رسالت آمده است.

جهت اجاره کلاس با شماره درج شده در قسمت تماس با ما تماس حاصل فرمایید.

روش های نوین تدریس

هدف نهایی تدریس به وسیله مجموعه ای از تکالیف مشتمل برآگاهی و معلومات مشخص و ساخت فکری و فرآیندهای شناختی تعیین شده است. این مقاله به روشهای نوین تدریس پرداخته است .ابتدا روش تدریس به دو دسته روش تاریخی و روش نوین تقسیم شده است.

همچنین نمونه هایی از روشهای نوین تدریس و مراحل و کاربرد آن که شامل روش تدریس بارش مغزی، روش تدریس بدیعه پردازی ،روش تدریس حل مسأله،، روش تدریس غیر مستقیم/مشاوره ای، روش تدریس ایفای نقش، روش تدریس گردش علمی، روش تدریس کاوشگری و روش تدریس آموزش به وسیله رایانه به عنوان نمونه هایی از روشهای نوین تدریس مورد بررسی قرار گرفته است.

در پایان نشان داده شده است که هیچ یک از روش های تدریس فی نفسه خوب یا بد نیستند، بلکه نحوه و شرایط استفاده از آنها باعث قوت یا ضعفشان شده است.

جهت اجاره کلاس با شماره درج شده در قسمت تماس با ما تماس حاصل فرمایید.

روش

روش عبارت است از فرایند عقلانی یا غیرعقلانی ذهن برای دستیابی به شناخت و یا توصیف واقعیت. در معنای کلی تر، روش هرگونه ابزار مناسب برای رسیدن به مقصود میباشد.

روش ممکن است به مجموعه راه هایی که انسان را به کشف مجهولات هدایت میکند، مجموعه قواعدی که هنگام بررسی و پژوهش به کار میروند و مجموعه ابزار و فنونی که آدمی را از مجهولات به معلومات راهبری میکند، اطلاق شود.

تدریس

تدریس عبارت است از تعامل یا رفتار متقابل معلم و شاگرد، بر اساس طراحی منظم و هدفدار معلم، برای ایجاد تغییر در رفتار شاگرد. تدریس مفاهیم مختلف مانند: نگرشها، گرایشها، باورها، عادتها و شیوه های رفتار و به طور کلی انواع تغییراتی را که می خواهیم در شاگردان ایجاد کنیم را در بر می گیرد.

تقسیم بندی روش های تدریس

روشهای تاریخی: در این روش فراگیر موجودی انفعالی است و معلمّ به عنوان انتقال دهنده ی اطلاعات، مسئولیت اصلی آموزش را بر عهده دارد. او تلاش می کند ذهن فراگیران را با انبوهی از مفاهیم، اصول و اصطلاحات درس ها انباشته سازد و به این ترتیب رفتار آن ها را نسبت به قبل تغییر دهد.

در این نوع روش تدریس، برنامه ی درسی غیر قابل انعطاف است و معلّم و فراگیر به اجبار از محتوای مشخصی استفاده می کنند.

معلّم تصور می کند که عامل اصلی تدریس، خود اوست و به عنوان گنجینه ی معلومات در برابر فراگیران ظاهر می شود. شاید به همین دلیل، به این گونه الگوها و روش ها، روش های معلمّ محور نیز می گویند.

روش های نوین:

در این الگو فراگیر و علایق و توانمندی های او در مرکز توجه قرار دارد و معلّم تلاش می کند تا توانایی فراگیران را تقویت کند.

معلّم هنگام تدریس از وسایل و امکانات آموزشی زیادی استفاده می کند و یادگیری مؤثر را از طریق تمرین ها و فعالیت های متنوع به عهده ی فراگیران می گذارد و آنان را در تحقق اهداف و یادگیری مفاهیم درس دخالت می دهد.

معلمّ، راهنما و هدایت کننده ای است که پا به پای فراگیر مسیر آموزشی را طی می کند و به او کمک می کند تا درس را به طور عمیق و از روی علاقه یاد بگیرد.

چهار ویژگی خاص در تعریف تدریس

وجود تعامل بین معلم و دانش آموزان

فعالیت بر اساس اهداف معین و از پیش تعیین شده

طراحی منظم با توجه به موقعیت و امکانات

ایجاد فرصت و تسهیل یادگیری

در این مقاله هشت روش تدریس معرفی شده است و در کنار آن اصول و قواعدی برای افزایش اثر بخشی آن ها در کلاس درس ذکر شده است.

البته، این نکته هم قابل تأکید است که کاربرد هر کدام از روش های معرفی شده بسته به امکانات کلاس و تشخیص معلم است. این روش ها عبارتنداز:

روش تدریس بارش مغزی

یکی از جدیدترین روش های تدریس مشارکتی است که به دلایل شرایط و فواید منحصر به فرد آن نه تنها در مدارس بلکه در جلسات مدیریتی نهادها نیز استفاده از آن متداول شده است.

این روش برای حل مشکلات مدیریتی معرفی شد و امروزه از آن به عنوان تکنیک برگزاری » : یک روش تدریس کلاسی نیز یاد می شود. در تعریف این روش چنین آمده است یک کنفرانس که در آن سعی گروه بر این است تا راه حل مشخصی را بیابند،

در این روش نظرات در پس در این روش دو اصل به عنوان پایه «. جمع بندی بدون کم و کاستی مورد استفاده قرار می گیرند مطرح می شوند:

تنوع نظرات که باعث فعال شدن قسمت خلاق ذهن می شود.

بالا رفتن کمیت باعث بالا بردن کیفیت می شود.

قوانین روش بارش مغزی

روش تدریس بارش مغزی دارای قوانینی و قواعدی است که عبارتند از:

قانون نخست : ممنوع بودن انتقاد

هیچ یک از اعضای گروه اجازه انتقاد از ایده ها را ندارند، هر چند ایده ای که ارائه می شود، بسیار بی معنی و هجو باشد. هر گونه اظهار نظر درباره ی ایده ها در ابتدای کار، سبب ناکامی جریان ایده سازی می گردد . ضربه ی مخرب اظهارنظر پیش از موقع درباره ایده ها، سبب خودسانسوری می شود.

قانون دوم : پرواز در رویا

پرواز در رویا کنایه از این است که در طی جلسه بارش مغزی باید هرگونه قید و بند فکری را کنار گذاشت. بنابراین بهتر است با آرامش خیال و بی آنکه بترسید مورد انتقاد قرار خواهید گرفت، به ایده سازی اقدام کنید.

قانون سوم : کمیت گرایی

هراندازه تعداد ایده ها و فکرها زیاد باشد، دسته بندی موضوعی به آسانی صورت می گیرد .اگر گروه بارش مغزی به خوبی هدایت شود در مدت 20 دقیقه می توان در حدود 250 ایده پدید آورد.

قانون چهارم : مستند سازی

برابر این قانون هر ایده ای که ارائه می شود، هرچند پیش پا افتاده هم باشد، باید ثبت گردد .به علاوه ایده های ثبت شده باید در معرض دید اعضای گروه قرار گیرند.

قانون پنجم : تکوین ایده ها

پیش از آنکه ایده ها به محک ارزشیابی برسند باید از پیش، تکمیل گردند. این کار سبب می شود ایده هایی را که بدون ملاحظه یا دقت عرضه شده بودند، بازبینی و در صورت نیاز تغییر یا تکمیل شوند.

برای تکوین ایده ها زمان خاصی باید در نظر گرفته شود. زمان تکوین نظرات، به اهمیت مسئله، ضرورت زمانی حل مسئله و اشتیاق به حل مسئله بستگی دارد.

مراحل اجرای روش تدریس بارش مغزی

مرحله نخست : بیان و ارائه قوانین بارش مغزی

نخستین مرحله ی جلسه بارش مغزی بازگویی و اعلام قوانین است. با نصب فهرست قوانین بر روی تخته یا روی دیوار می توان فرآیند برگزاری جلسه را هدایت کرد.

مرحله دوم : ارائه موضوع یا مسئله

بهتر است، مرحله حاضر را با این عبارت ” چه شیوه ها و راه هایی هست تا…؟” شروع کرد.

پیش گرفتن چنین روندی به اعضای گروه یاری می رساند تا توجه خود را تا پایان این مرحله از فعالیت، روی موضوع حفظ کنند.

مرحله سوم : آغاز ابراز ایده یا فکر

کار ارائه ایده یا فکر به صورت های متفاوتی انجام می شود. یک روش آن است که هر فرد ایده خود را بگوید و نوبت را به فرد دیگری بدهد و بدین ترتیب یک جریان چرخشی پدید آید.

در این روش کسی که ایده ای در ذهن ندارد، با گفتن “دیگری” یا ” از من بگذرید” یا ” یک نفر دیگر” زمان را در اختیار عضو دیگری از گروه قرار می دهد.

مرحله چهارم : نمایش ایده ها برای تکوین

در این مرحله تلاش می شود پس از ثبت ایده ها، آنها را در معرض دید همه اعضای گروه ها قرار داد.

مرحله پنجم : بررسی و ارزشیابی ایده ها

در این مرحله سعی می شود ایده های گروه های متفاوت را بررسی کرد و درباره مجموعه ایده هایشان به اظهارنظر پرداخته شود. بهتر است برای موفقیت در این کار ایده ها را از نظر میزان اهمیت درجه بندی کرد.

روش تدریس بدیعه پردازی

یکی از روش های نوین تدریس است که تاکید زیادی بر پرورش خلاقیت در گروه دارد .گوردون از بنیان گذاران این روش است که با طرح نظریات جدید در مورد خلاقیت اعتقادات سنتی در مورد آن را شکست.

او بر خلاف گذشتگان که خلاقیت را یک امر کاملا ذاتی می دانستند، آن را قابل یاد دادن و یاد گرفتن معرفی کرد. او همچنین عنوان داشت که فعالیت های گروهی از بهترین راه های پرورش خلاقیت است.

روش تدریس حل مسأله

این روش یکی از روشهای مشارکتی در تدریس است که کاربرد زیادی دارد .گرچه برخی این روش تدریس را بیشتر با الگوی انفرادی سازگار دانسته اند، ولی تجربه نشان می دهد که کاربرد این روش به صورت گروهی موثرتر از الگوی انفرادی آن است .

در تعریف روش حل مساله چنین آورده اند: حل مساله فرآیندی است برای کشف، توالی و ترتیب راه هایی که به یک هدف یا یک راه حل منتهی می شوند.

پس باید توجه داشت که در فرایند حل مساله فقط جواب اهمیت ندارد بلکه فرایند رسیدن به آن نیز مورد توجه است.

روش تدریس مبتنی بر کاوشگری

روش تدریس کاوشگری را ریچارد ساچمن برای آموزش فرآیند جستجو و توضیح پدیده ها تدوین کرد. الگویی که ساچمن تدوین کرده است، دانش آموزان را با فرآیندهایی درگیر می سازد که محققا ن از آنها برای سازماندهی دانش و پدیدآوری “اصول” استفاده می کنند .

روش تدریس کاوشگری، به منظور رویارو ساختن مستقیم دانش آموزان با فرآیندهای علمی تدوین گشت.این روش بر مبنای این باور بود که باید یادگیرنده را مستقل بار آورد، پدید آمده است. کاربرد این روش، مستلزم فعالیت به صورت کاوشگری علمی است.

بحث و نتیجه گیری

یکی از هدف های آموزش و پرورش کنونی این است که فراگیران را یاری کند تا بتوانند از دانش خویش به طور مؤثر استفاده کنند و از آنجا که عمر هر رشته دانش بشری دائما کوتاه تر گشته و قواعدی نوین مستمراً جای آنها را می گیرند، لذا فراگیران بایستی به دانش و مهارت های فراگیری مجهز باشند تا هیچگاه در تنگنا قرار نگیرند.

تدریس یکی ابزارهای مهم یادگیر ی است که با به کارگیری روش های نوین تدریس می توان یادگیری را تسهیل نمود .البته هیچ یک از روش های تدریس فی نفس خوب یابد نیستند ، بلکه نحو و شرایط استفاده از آنهاست که باعث قوت یا ضعفشان می شود.

لذا معلم باید با توجه به هدف های آموزشی، محتوای تدریس، نیازها و علایق دانش آموزان، امکانات موجود (زمان، فضا، وسایل و… )، تراکم دانش آموزی و… مناسب ترین شیوه را برای یک تدریس مطلوب انتخاب کند.

منبع: rentcheap